حجت‌الاسلام دکتر سید مهدی نریمانی، پژوهشگر فقه و استاد دانشگاه مفید، در این یادداشت، امکان تمسک به قاعده لاضرر را برای اثبات حرمت استفاده از بازی‌های رایانه‌ای آسیب‌زا و احیاناً حرمت خرید و فروش و ترویج و نشر آن‌ها بررسی می‌کند.

آیت‌الله محمدتقی شهیدی، شاگرد مبرز مرحوم آیت‌الله میرزا جواد تبریزی، سال‌هاست که یکی از مهم‌ترین کرسی‌های تدریس خارج فقه حوزه علمیه قم را در اختیار دارد. عضو هیئت استفتاء آیت‌الله سیستانی، در خلال مباحث مکاسب محرمه که در سال تحصیلی ۹۵-۹۶ تدریس کردند، به بحث لهو پرداختند. در زیر، بخش‌هایی از گفته‌های ایشان در این رابطه می‌آید. به باور ایشان، اگر لهو حرام باشد، لازم است که اموری همچون چرخاندن تسبیح نیز حرام باشد!

رویکرد معصومان نسبت به بازی و تفریح، مسئله کمتر کارشده‌ای است، چه رسد به رویکرد ایشان نسبت به بازی‌های بزرگ‌سالان. حجت‌الاسلام ناصرالدین انصاری قمی اما با قرار دادن تبحرش در حدیث در کنار تسلطش بر وقایع تاریخی، مطالب جالب و کمتر شنیده‌شده‌ای را دراین‌باره بیان می‌کند. استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، از معدود تاریخ‌پژوهانی است که به این وجوه ناشناخته زندگی معصومان می‌پردازد، امری که گفت‌وگو با او را همواره لذت‌بخش می‌سازد.

در نگاه اول، شاید این‌گونه به نظر بیاید که ائمه معصومان به جهت جایگاه خاصی که در جامعه داشتند، هیچ‌گاه به مقوله بازی نمی‌پرداختند. حجت‌الاسلام ناصرالدین انصاری قمی، حدیث‌پژوه و مؤلف تاریخ، اعتقاد دیگری دارد. استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، در این یادداشت شفاهی، به ذکر وقایع مختلفی از بازی‌های معصومان با کودکان و بازی‌هایی که خود ایشان در کودکی انجام می‌دادند، می‌پردازد. مطالعه این نوشتار، انسان را با وجوه کمتر شناخته‌شده‌ای از زندگی معصومان و توجه ایشان به بازی‌های کودکان و انتقال مفاهیم تربیتی از این طریق، آشنا می‌سازد.

در این گزارش تلاش شده است تا نظرات فقهای اهل‌سنت در رابطه با حکم فقهی لهو جمع‌آوری شود اما پیش از آن معنای لغوی لهو و حکم شرعی آلات لهو از دیدگاه فقها بیان می‌شود.

در این گزارش تلاش شده است تا نظرات برخی فقهای اهل‌سنت در رابطه با حکم فقهی لعب جمع‌آوری شود اما پیش از آن معنای لغوی لعب بیان می‌شود.

در فقه اهل‌سنت، مطالب زیادی در رابطه با حکم لغو یافت نمی‌شود اما از همان نگاشته‌های اندک نیز روشن می‌شود که لغو به‌صورت مطلق حرام نیست، بلکه برخی از مصادیق آن، مباح و برخی دیگر، مکروه هستند.

در رابطه با فقه بازی‌های رایانه‌ای، کتاب‌های زیادی نگاشته نشده است. دراین‌باره، تنها به دو کتاب برخورد کردیم که اولی مجموعه مقالاتی در رابطه با معضلات فرهنگی و اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای بود که به دلیل فقر منابع فقهی، ذکر آن را خالی از لطف ندیدیم. دومی نیز برخی از مباحث بازی‌های رایانه‌ای را از منظر فتوایی بررسی کرده است.

کتاب «المبسوط فی الاحکام الطبیه» به نگارش آیت‌الله محمد قائینی نجفی، به تازگی توسط انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار در دو جلد منتشر شده است. این استاد مبرز خارج اصول و فقه حوزه علمیه قم، در این کتاب، مسائل مختلف پزشکی را از منظر فقهی بررسی می‌کند. وی در بخش ملحقات کتاب، به احکام موسیقی درمانی پرداخته و به مناسبت آن، مفهوم «لهو» را از حیث معنا و حکم مورد بررسی قرار می‌دهد. در زیر، بخش‌هایی از تحقیق ایشان در رابطه با «لهو» به مناسبت استفاده از آن، برای استدلال بر حرمت برخی بازی‌های رایانه‌ای از نظر می‌گذرد.

تفریح در جوامع مذهبی، معمولاً به‌عنوان امری مذموم شمرده می‌شود. بسیاری از متدینان، تفریح را مصداق لهو، لعب و یا لغو می‌دانند. این مطلب را با حجت‌الاسلام محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در میان گذاشتیم. او معتقد است لغو به‌کلی حرام نیست و لهو و لعب نیز تنها در بعضی مصادیق، مشمول ادله حرمت می‌باشند؛ بنابراین نمی‌توان تفریح را همواره مصداق این عناوین دانسته و به این بهانه، حکم به مذموم بودن آن داد.