قمار رایانه‌ای از نظر مراجع تقلید
اختصاصی شبکه اجتهاد:بازی‌های رایانه‌ای انواع مختلفی دارند. برخی از این انواع یا اساساً قمار است و یا امکان قمار با آن وجود دارد. در این رابطه با استفتائات مختلفی از مراجع تقلید شده است که در برخی از آن‌ها، از خصوص قمار رایانه‌ای سؤال شده و در برخی دیگر، نکته عدم جواز در پاسخ مرجع تقلید، قماری بودن بازی عنوان گردیده است. در زیر، استفتائاتی را که در این رابطه صورت گرفته است، ذکر می‌کنیم.
واریز پول برای ورود به مرحله بعد
سؤال: در برخی از بازی‌های آنلاین، برای اینکه شخص به مراحل بعدی برود، باید برخی از امکانات بازی را از سایت این بازی‌ها خریداری کند. این کار باعث می‌شود پول مملکت از کشور خارج شود و به اقتصاد کشور ضرر وارد گردد. آیا انجام این‌گونه از بازی‌ها جایز است؟
جواب:
- آیت‌الله صافی گلپایگانی: اگر محتوای منفی و خلاف شرع داشته باشد، بازی کردن جایز نیست، وگرنه صرف خروج پول از کشور موجب حرمت بازی نمی‌شود. (استفتاء پیامکی از دفتر، ۴/۳/۱۳۹۴)
- آیت‌الله خامنه‌ای: اشکال ندارد اما بهتر است به ضرر کشور کاری انجام نشود اما اگر باعث انحراف فکری و عقیدتی شود، بازی کردن جایز نیست. (استفتاء پیامکی از دفتر، ۴/۳/۱۳۹۴)
- آیت‌الله مکارم شیرازی: مگر به اقتصاد کشور ضرر بزند یا دارای مفسده برای کاربر باشد که در این‌صورت اشکال دارد (استفتاء پیامکی از دفتر، ۳/۳/۱۳۹۴)
- آیت‌الله شبیری زنجانی: در این موارد بنابر احتیاط مطابق قانون عمل شود (استفتاء از دفتر، کد استفتاء: ۱۵۶۵۶، ۵/۳/۱۳۹۴)
- آیت‌الله نوری همدانی: به صورت کلی بازی‌هایی که برد و باخت دارند، جایز نیست (استفتاء پیامکی از دفتر، ۳/۳/۱۳۹۴)
گرفتن هزینه بازی از بازنده
سؤال: بنده مغازه فروش و بازی بازی‌های رایانه‌ای دارم. بعضی از افراد به صورت دو یا چند نفری با هم بازی می‌کنند و طبق قرار خودشان، فرد بازنده هزینه بازی را پرداخت می‌نماید، آیا گرفتن این پول برای من اشکال دارد؟ و اگر این پول دارای اشکال است، حکم شرعی مبلغی را که طی این مدت با جهل به مسئله دریافت کرده‌ام و با دیگر درآمدها مخلوط شده است، چیست؟
جواب:
- پول گرفتن حرام است (آیت‌الله سیستانی: www.sistani.org، سؤال‌ها و جواب‌ها، بازی‌های کامپیوتری؛ استفتاء پیامکی از دفاتر آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله مکارم و آیت‌الله نوری همدانی، ۱/۷/۹۳)
- باید به مقداری که یقین دارید، به صاحبانش برسانید و اگر آن‌ها را نمی‌شناسید، از طرف آن‌ها در راه خدا صدقه دهید و چنانچه نه مقدار و نه صاحبش معلوم است، با دادن خمس آن، اموال پاک می‌شود. (آیت‌الله مکارم: www.makarem.ir.)
قمار با رایانه
سؤال: آیا بازی با آلات قمار مانند پاسور، تخته‌نرد و… از طریق کامپیوتر با کامپیوتر، جایز است؟
جواب:
- اگر با آلات قمار و شرط‌بندی (برد و باخت) باشد، حرام است. (آیت‌الله سیستانی: www.sistani.org، سؤال‌ها و جواب‌ها، بازی‌های کامپیوتری؛ استفتائات، آیت‌الله بهجت، ج، ص ۵۵۴، س ۶۴۴۴؛ جامع‌الاحکام، آیت‌الله صافی گلپایگانی، ص ۳۰۳، س ۱۰۴۳؛ استفتاء پیامکی از دفتر آیت‌الله شبیری زنجانی، ۱۲/۱۲/۱۳۹۳)
- آیت‌الله مکارم شیرازی: اشکال ندارد. (www.makarem.ir، احکام شرعی، استفتائات.)
- آیت‌الله سیستانی: اگر در عرف محل این وسایل از آلت قمار شمرده شوند، بنابر احتیاط واجب بدون برد و باخت هم جایز نیست. (آیت‌الله سیستانی: www.sistani.org، سؤال‌ها و جواب‌ها، بازی‌های کامپیوتری.)
- آیت‌الله خامنه‌ای: در قمار و شرط‌بندی باید دو نفر با هم بازی کنند، ولی در بازی با کامپیوتر، چون شخص با خودش بازی می‌کند، اشکال ندارد (www. farsi.khamenei.ir، رساله آموزشی، ج ۲، قمار و غش و نَجَش)
فوتبال با رایانه به همراه برد و باخت
سؤال: آیا بازی رایانه‌ای فوتبال که در آن با رایانه مسابقه می‌دهیم و برد و باخت هم وجود دارد، جایز است؟
جواب: در قمار و شرط‌بندی باید دو نفر با هم بازی کنند، ولی در بازی با کامپیوتر، چون شخص با خودش بازی می‌کند، اشکال ندارد. (آیت‌الله سیستانی: www.sistani.org، سؤال‌ها و جواب‌ها، بازی‌های کامپیوتری، همان)
بازی رایانه‌ای با آلات قمار
سؤال: آیا بازی با آلات قمار مانند پاسور و تخته‌نرد و … از طریق کامپیوتر یا اینترنت با شخص دیگری، جایز است؟
جواب: اگر با آلات قمار و شرط‌بندی (برد و باخت) باشد، حرام است. (أجوبه‌الاستفتائات، آیت‌الله خامنه‌ای، ص ۲۴۷، س ۱۱۲۴؛ استفتاءات، آیت‌الله بهجت، ج ۴، ص ۵۵۴، س ۶۴۴۴؛ جامع‌الأحکام، آیت‌الله صافی گلپایگانی، ج ۱، ص ۳۰۳، س ۱۰۴۳؛ استفتاء پیامکی از دفاتر آیت‌الله سیستانی، آیت‌الله نوری همدانی و آیت‌الله مکارم، ۱۲/۱۲/۱۳۹۳)
قمار در سایت‌های بازی خارجی
سؤال: بعضی از سایت‌های خارجی بازی‌های اینترنتی دارند که باید ابتدا مقداری پول داد تا وارد بازی شد. اگر ببریم، اصل پولمان و جایزه به ما تعلق می‌گیرد و اگر ببازیم، پول خود را از دست می‌دهیم. بازی کردن و پول دادن به این سایت‌ها چگونه است؟
جواب: جایز نیست. (آیت‌الله خامنه‌ای: www.leader.ir، استفتائات جدید، قمار)
قمار در بازی “کلش آف کلنز”
سؤال: آیا اصل بازی “کلش آف کلنز” از نظر شرعی جایز است؟
جواب: اگر در این بازی‌ها از فرد بازنده به فرد برنده چیزی پرداخت شود که ارزش مالی داشته باشد یا اینکه اعتبار و منابعی عاید شخص برنده شود (که ممکن است از طریق پرداخت وجه و خریداری منابع توسط شخص بازنده صورت گرفته باشد) حکم قمار را دارد. (آیت‌الله خامنه‌ای)
پاسور با رایانه
سؤال: ورق‌بازی با کامپیوتر چه حکمی دارد؟
جواب: با شرط‌بندی حرام است، بلکه بدون آن نیز اگر در عرف محل آلت قماری شمرده شود، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. (سایت رسمی حضرت آیت‌الله سیستانی)
پاسور رایانه‌ای و نگاه به جمع قماربازان
سؤال: الف) بازی با پاسور و شطرنج از طریق کامپیوتر چه حکمی دارد؟ ب) حکم نگاه به جمعی که مشغول بازی با پاسور و یا شطرنج هستند چیست؟۱
جواب:
- آیت‌الله تبریزی: الف) بازی با آلات قمار چه با برد و باخت مالی باشد یا بدون آن جایز نیست، چه شخص با شخص دیگر بازی کند یا با کامپیوتر آن بازی را انجام دهد.
- آیت‌الله خامنه‌ای: الف) حکم بازی با آلات قمار را دارد. به‌طورکلی بازی با هر چیزی که مکلف تشخیص دهد از آلات قمار است و یا در آن شرط‌بندی شود، به‌هیچ‌وجه جایز نیست. راجع به شطرنج ایشان می‌فرمایند: اگر مکلف تشخیص دهد که در حال حاضر از آلات قمار محسوب نمی‌شود، بازی با آن بدون شرط‌بندی (برد و باخت) اشکال ندارد.
ب) هرگونه بازی با پاسور و دیگر ابزار قمار حرام بوده و در صورت وجود شرایط باید نهی شود و هرگونه حضور در مجلس آن که موجب ترتب مفسده و یا تأیید ضمنی آن باشد، جایز نیست.
- آیت‌الله سیستانی: الف) بازی شطرنج به‌وسیله دستگاه کامپیوتر در صورتی که هر دو طرف بازی، دستگاه باشند، حرام می‌باشند و بنابر احتیاط واجب اگر یک طرف بازی شخص و طرف دیگر دستگاه کامپیوتر باشد، نیز ترک شود. ب) فی حدّ نفسه محرّم نیست.
- آیت‌الله مکارم شیرازی: الف) اگر شطرنج در عرف عام از صورت قمار خارج شده باشد و به عنوان ورزش شناخته شود مانعی ندارد؛ خواه با کامپیوتر باشد یا غیر آن. ب) هرگاه آلات مذکور از آلت قمار خارج شده باشد و در نزد توده مردم به عنوان یک وسیله ورزشی یا تفریحی شناخته شود، بازی با آن بدون برد و باخت مالی اشکال ندارد و در این صورت نگاه به بازیکنان اشکال ندارد.
- آیت‌الله نوری همدانی: الف) بازی با آلات قمار کلاً حرام می‌باشد مگر از آلت قمار بودن خارج شده باشد. ب) حضور در مجلس گناه جایز نیست.
پی‌نوشت
[۱]. استفتائات مذکور توسط سایت اسلام کوئیست از دفاتر مراجع صورت پذیرفته است.
برچسب : استفتاء از مراجع تقلید سید محمدحسین نبوی قمار رایانه ای