چرا اصرار دارید بازی‌ها آسیب‌زا هستند؟!
اختصاصی شبکه اجتهاد:یکی از اهداف تشکیل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، شناخت و جلوگیری از آسیب‌های تربیتی و اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای است. به این بهانه، با مهندس هادی اسکندری، مدیر فرهنگی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت‌وگو کردیم. او در این گفت‌وگو، از کارکردها و آسیب‌های تربیتی بازی‌های رایانه‌ای و تلاش‌ها و ناکامی‌های بنیاد در این رابطه سخن گفت. به باور وی، فعالان فرهنگی نسبت به بازی‌های رایانه‌ای بی‌توجه‌اند. او معتقد است بازی‌های رایانه‌ای اگر منجر به اعتیاد نشوند، هیچ آسیب خاصی ندارند.
- فواید بازی‌های رایانه‌ای را در چه اموری می‌دانید؟
اسکندری: امروزه بازی‌های رایانه‌ای در امور مختلف کارکردهایی پیداکرده‌اند که شاید در بدو امر کمتر کسی تصور می‌کرد. این فواید را می‌توان در دودسته طبقه‌بندی کرد. اول فواید عام بازی‌های رایانه‌ای و دوم فواید خاص بازی‌های رایانه‌ای. ابتدا به گروه دوم می‌پردازم، شاید شما هم شنیده باشید که مراکزی برای افزایش تمرکز و کاهش پرش فکر، فرد را مجبور به انجام بازی‌های رایانه‌ای خاصی می‌کنند یا برای برخی از آموزش‌ها، بازی‌هایی طراحی می‌شوند و شرایط یادگیری را بهبود می‌بخشند. برای بهره‌مندی از این فواید در بازی، می‌بایست بازی ویژه‌ای ساخت و از ابتدای مراحل ساخت این اصول مدنظر قرار بگیرد؛ اما بازی‌های رایانه‌ای به‌طور عام نیز فوایدی دارند، از بهبود کار گروهی گرفته تا ارتقا توان محاسباتی، مواردی هستند که از فواید بازی‌های رایانه‌ای محسوب می‌شوند.
- آسیب‌های تربیتی و فرهنگی بازی‌های رایانه‌ای را در چه اموری ارزیابی می‌کنید؟
اسکندری: بازی نیز مانند هر رسانهٔ دیگری با توجه به فرهنگ مبدأ می‌بایست موردبررسی قرار بگیرد. مثلاً بازی‌هایی که در کشورهایی تولید می‌شوند که با ما قرابت فرهنگی بیشتری دارند و یا بازی‌هایی که برای سنین خاصی ساخته می‌شوند می‌توانند ازنظر فرهنگی کارکرد مثبت نیز داشته باشند. هرچند که نمی‌توان از آثار مخرب برخی از بازی‌ها صرف‌نظر کرد. مطابق تقسیم‌بندی نظام رده‌بندی بازی‌های رایانه‌ای (اسرا) این آسیب‌ها عبارت‌اند از ترس، یاس، محتوای آسیب‌رسان مذهبی، خشونت، استعمال دخانیات و مشروبات، برهنگی و محتوای جنسی.
- آیا استفاده از بازی‌های شبیه‌ساز مثل سیمز را مفید می‌دانید؟ آیا امکان از بین بردن آسیب‌های آن وجود دارد؟
اسکندری: اینکه بازی‌های شبیه‌ساز را به امثال سیمز تقلیل دهیم، اشتباه است. بازی‌های شبیه‌ساز به‌طور کل از مفیدترین و کم‌آسیب‌ترین سبک‌های بازی هستند. یکی از دوستان بنده که استاد مدیریت در دانشگاه هستند از همین بازی‌های شبیه‌ساز برای ارزیابی دانشجویان استفاده می‌کنند. شبیه‌سازهای پل‌سازی هم از ابزارهای مهم مهندسین هستند. لذا اینکه به خاطر یکی دو بازی، یک کلیت و سبک مفید را زیر سؤال ببریم، رفتار غلطی است. مانند این است که چون در بین گیاهان یکی دو مخدر نیز وجود دارد، کلاً گیاه را چیز بدی بدانیم و دنبال از بین بردن آسیب‌های گیاهان باشیم! راهکار مشخص است، از پرداختن به بازی‌هایی که آسیب دارند باید پرهیز کرد و به همین دلیل بازی سیمز از بازی‌های ممنوع در نظام رده‌بندی سنی است.
- بازی‌های استراتژی که معمولاً در طولانی‌مدت ادامه پیدا می‌کنند، چه آسیب‌هایی را به کاربر وارد می‌کنند؟
اسکندری: اصرار شما به آسیب‌زا دانستن بازی‌ها عجیب است! این سؤال شما نه ربطی به بازی داشته و نه به سبک خاصی از بازی‌ها اشاره دارد. پرداختن به هر عملی بیش‌ازحد لزوم، مذموم است و در این مورد، تفاوتی بین عبادت و بازی و مطالعه نیست.
- به‌طورکلی، رویکرد فعالان فرهنگی در مقابل بازی‌های رایانه‌ای باید چگونه باشد؟
اسکندری: متأسفانه فعالان فرهنگی با مقوله بازی‌های رایانه‌ای به‌گونه‌ای برخورد می‌کنند که اصل مطلب جای کار دارد. البته همین‌که این بزرگواران به مقوله بازی بپردازند، منشأ خیر است و انشالله چگونگی آن به‌مرور تبیین خواهد شد. امروزه ما به‌شدت با بی‌توجهی به این مقوله روبرو هستیم و برخی ارزشی برای این موضوع قائل نیستند.
- به نظر شما، برای مقابله با آسیب‌های بازی‌های رایانه‌ای چه باید کرد؟
اسکندری: اولین گام شناخت بازی‌های رایانه‌ای است. تا وقتی‌که ندانیم بازی رایانه‌ای چیست و نگاهمان کاملاً منفی یا کاملاً مثبت باشد، راه به‌جایی نخواهیم برد. برای این شناخت هم همه متفکران باید وارد میدان شوند. قطعاً حوزه و علمای دین یکی از اصلی‌ترین نقش‌ها را در این میدان خواهند داشت اما متأسفانه تا الآن هیچ اتفاقی در این خصوص نیفتاده است. البته به‌ندرت و از سر احساس وظیفه بعضی از طلاب کارهایی را انجام داده‌اند اما کاری که تشکیلاتی و منسجم باشد، انجام‌نشده و حتی برای این عزیزان هم به دلیل پرداخت به مسئله بازی‌های رایانه‌ای، مشکلات بسیاری در محیط حوزه به وجود آمده است.
- تلاش‌های مرکز ملی بازی‌های رایانه‌ای برای کاستن از آسیب‌های بازی‌های رایانه‌ای را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اسکندری: یکی از اهداف تأسیس بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای همین موضوع است و بنیاد از بدو امر به این مهم پرداخته است؛ اما نه‌فقط با نگاه سلبی. بنیاد تلاش کرده تا در این سال‌ها شرایط تولید بازی را نیز فراهم آورد و از بعد ایجابی نیز تأثیرگذار باشد. البته حتماً ایراداتی به بنیاد وارد است و خود ما از اصلی‌ترین منتقدان بنیاد هستیم؛ اما معنای این حرف چوب لای چرخ گذاشتن و کنار گود نشستن نیست. ما وارد گود شدیم و تلاش می‌کنیم این وضع را بهبود ببخشیم و در این زمینه دست هرکسی که به یاری‌مان بشتابد را می‌فشاریم.
برچسب : بازی های رایانه ای بنیاد ملی بازی های رایانه ای هادی اسکندری