سخن آغازین
اختصاصی شبکه اجتهاد:مباحث فقهی در رابطه با کودکان و حقوق آن‌ها آن‌قدر زیاد است که نه یک پرونده، بلکه یک سایت فقهی نیز برای پرداختن به همه آن‌ها، کار دشواری را در پیش دارد. با این وصف و با توجه به همین نکته، از همان ابتدا تصمیم بر آن شد تا در این پرونده کوچک، تنها به […]
مباحث فقهی در رابطه با کودکان و حقوق آن‌ها آن‌قدر زیاد است که نه یک پرونده، بلکه یک سایت فقهی نیز برای پرداختن به همه آن‌ها، کار دشواری را در پیش دارد. با این وصف و با توجه به همین نکته، از همان ابتدا تصمیم بر آن شد تا در این پرونده کوچک، تنها به بخشی از مباحث مرتبط با کودکان پرداخته شود و آن هم مباحث مرتبط با جرائم و کودکان است، چه جرائمی که کودکان مجری آن هستند و چه جرائمی که ممکن است علیه کودکان انجام شود.
در بخش اول که مأخذشناسی است گزارشی توصیفی از کتبی که در این رابطه نگاشته شده و همچنین نمایه مقالات مرتبط با این موضوع نگاشته شد. تفاوت حقوق کودکان در فقه شیعی و جامعه بین‌الملل نیز گزارش دیگری بود که در این بخش کار شد.
پس از مأخذ شناسی اما نوبت به پایه‌ای‌ترین مبحث مرتبط با کودکان رسید، یعنی ضابط کودکی. برخی این ضابط را به بلوغ دانسته بودند و برخی دیگر به رشد. در این بخش، هر دو ضابط به بحث گذاشته شد و اینکه آیا می‌توان برای جرائم و تکالیف مختلف، سنین مختلفی را برای بلوغ و رشد تعیین کرد یا نه. برخی با رویکرد نواندیشی، پاسخ مثبت دادند و برخی سنتی‌ها هم نیز آن را برنتابیدند.
بخش سوم در رابطه با جرائم کودکان است و اینکه آیا می‌توان به صرف ارتکاب جرم، آن را مجازات کرد، حد جاری نمود و تعزیر کرد؟ گفتگو شوندگان در این بخش نیز هر یک پاسخی دادند و رویکرد پایگاه فکری خویش را توضیح دادند. یکی از چالشی‌ترین موضوعات این بخش، بحث از ارتداد کودکان بود و اینکه اولاً چگونه محقق می‌شود و ثانیاً آیا می‌توان کودک مرتد را مستوجب مجازات مرگ دانست یا خیر؟
در بخش چهارم به جرائمی که دیگران علیه کودکان انجام می‌دهند پرداخته شده است. این جرائم هم از ناحیه پدر و مادر و معلم در تنبیه کودکان محقق می‌شود، هم از سویه ارتباط جنسی با کودکان بدون رضایت آن‌ها، چه این ارتباط به صورت نامشروع باشد و چه با عقد شرعی. شیخ فاضل مالکی نکات جالبی در رابطه با محدوده ولایت پدر و مادر و معلم در تنبیه کودک بیان کرد و دیگران نیز در رابطه با ارتباط جنسی با کودک و حق تنبیه وی به صورت عمومی، مطالبی متنوعی مطرح کردند.
بخش پایانی نیز وظیفه حکومت اسلامی در صیانت از حقوق کودکان است، بخشی که به زوایای پیچیده شیوه قانون‌گذاری مؤثر در تدوین حقوق کودکان می‌پردازد و سوابق حکومت‌های اسلامی از جمله جمهوری اسلامی در این حوزه را نمایان می‌سازد.
پرونده «جرم و کودک» اگرچه دانشنامه حقوق کودکان نیست اما تلاش آغازینی است در نگاه دانشی و فقهی-حقوقی به حقوق اطفالی که خداوند، وظیفه پاسداریاش را به ما سپرده است.
برچسب : جرم و کودک